Lalitha Saptami

 

ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿ / Lalitha Saptami

 

                                      Sri Lalitha Devi

 

 

ಈ ವ್ರತದ ಪೂಜೆ ವಿಧಾನ, ವ್ರತ ಕಥೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ.


ಹಿಂದಿ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿ ವ್ರತವನ್ನು ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಸಪ್ತಮಿ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಸಂತಾನ ಸಪ್ತಮಿ ವ್ರತ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದ ದಂಪತಿಗಳು ಕುಟುಂಬದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿಯೂ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ವ್ರತದ ಪೂಜೆ ವಿಧಾನ, ವ್ರತ ಕಥೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ.

ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿ ಪೂಜೆ ವಿಧಾನ ಹೇಗಿರಬೇಕು

ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿಯಂದು ವ್ರತವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಬೇಗನೆ ಎದ್ದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಗಣೇಶನ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಿ. ಇದರ ನಂತರ, ಗಣೇಶ, ಲಲಿತಾ ದೇವತೆ, ಮಾತಾ ಪಾರ್ವತಿ, ಶಕ್ತಿ, ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಾಲಿಗ್ರಾಮವನ್ನು ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಿ. ದೇವರಿಗೆ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ, ಅಕ್ಕಿ, ಅರಿಶಿನ, ಶ್ರೀಗಂಧದ ತಿಲಕ, ಗುಲಾಬಿ ಬಣ್ಣ, ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ಹಾಲನ್ನು ಪ್ರಸಾದವಾಗಿ ನೀಡಿ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಹೂವುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಪೂಜೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೌಲಿಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ. ಪೂಜೆ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ನಿಮ್ಮ ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಈ ದಾರವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಿ. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಸೂರ್ಯೋದಯದಿಂದ ಮರುದಿನ ಸೂರ್ಯೋದಯದವರೆಗೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿ ವ್ರತ ಕಥೆ ಹೀಗಿದೆ

ಪೌರಾಣಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ, ಸಂತಾನ ಸಪ್ತಮಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿ ಋಷಿ ಲೋಮೇಶನ ಬಾಯಿಂದ ಕೇಳಿಬಂದಿದೆ. ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ರಾಜ ನಹುಷನ ಪತ್ನಿ ಚಂದ್ರಮುಖಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಸ್ನೇಹಿತನಿದ್ದ. ಅವಳ ಹೆಸರು ರೂಪಮತಿ. ಆಕೆ ನಗರದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಪತ್ನಿ. ಸಹೋದರಿಯರಿಬ್ಬರ ನಡುವೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರೀತಿ ಇತ್ತು. ಒಮ್ಮೆ ಇಬ್ಬರೂ ಸರಯೂ ನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಲು ಹೋದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಂತಾನದ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಋಷಿ ಲೋಮೇಶನ ಬಾಯಿಂದ ಕಥೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ, ಈ ಇಬ್ಬರು ಸ್ನೇಹಿತರು ಸಹ ಸಂತಾನವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಲುವಾಗಿ ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಮನೆಗೆ ಬಂದ ನಂತರ ಇಬ್ಬರೂ ಮರೆತುಹೋದರು. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಇಬ್ಬರೂ ಸತ್ತರು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರೂ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅನೇಕ ಜನ್ಮಗಳ ನಂತರ, ಇಬ್ಬರೂ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮನುಷ್ಯ ಜನ್ಮವನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ ಅವರನ್ನು ಈಶ್ವರಿ ಮತ್ತು ಭೂಷಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.

ಈಶ್ವರಿ ರಾಜನ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಭೂಷಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಪತ್ನಿ

ಈಶ್ವರಿ ರಾಜನ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಭೂಷಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಪತ್ನಿಯಾದಳು. ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿಯೂ ತುಂಬಾ ಪ್ರೀತಿ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಭೂಷಣ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದ ಕಥೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡಳು, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವಳು ಸಪ್ತಮಿಯಂದು ಉಪವಾಸ ವ್ರತ ಮಾಡಿದಳು, ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅವಳು ಎಂಟು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪಡೆದಳು, ಆದರೆ ಈಶ್ವರಿ ಈ ಉಪವಾಸ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಿಲ್ಲ, ಆದ್ದರಿಂದ ಆಕೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಮಕ್ಕಳು ಜನಿಸಲಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವಳು ಭೂಷಣಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಸೂಯೆ ಪಟ್ಟಳು.

ಅವಳು ಭೂಷಣಳ ಪುತ್ರರನ್ನು ಅನೇಕ ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಳು. ಆದರೆ ಭೂಷಣಳ ಉಪವಾಸದ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ಅವಳ ಪುತ್ರರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ದಣಿದ ಈಶ್ವರಿ ಭೂಷಣಳಿಗೆ ತನ್ನ ಅಸೂಯೆ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಕೃತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದಳು ಮತ್ತು ಕ್ಷಮೆಯನ್ನೂ ಕೇಳಿದಳು. ನಂತರ ಭೂಷಣ ಅವಳಿಗೆ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ನೆನಪಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ಸಂತಾನ ಸಪ್ತಮಿಯ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದಳು. ಈಶ್ವರಿ ಪೂರ್ಣ ವಿಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪವಾಸ ಮಾಡಿ ಸುಂದರ ಮಗನನ್ನು ಪಡೆದಳು. ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಓದುವ ಮತ್ತು ಕೇಳುವ ದಂಪತಿಗಳು ಕುಟುಂಬದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮಗುವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿ ವ್ರತದ ಮಹತ್ವ

ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿ ವ್ರತವನ್ನು ಬೃಂದಾವನದ ಗೋಪಿಯಾಗಿರುವ ರಾಧಾ ದೇವಿಯ ಸ್ನೇಹಿತೆ ಲಲಿತಾಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನು ಹೇಳಿದ ಮೇಲೆ ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ನವವಿವಾಹಿತ ದಂಪತಿಗಳು ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಮತ್ತು ಸುಂದರ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೇ, ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮಗುವಿನ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೂಡ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮದ ಉಲ್ಲೇಖ

ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ಲಲಿತೋಪಾಖ್ಯಾನ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ ಸ್ತೋತ್ರಕ್ಕೆ ನೀಡೆಲಾಗಿದೆ. ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರವಾದ ಹಯಗ್ರೀವನು ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ಅಗಸ್ತ್ಯ ಋಷಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಟ್ಟು ಕಲಿಸಿದನು. ಇದರ ಪ್ರಯೋಜನವು ಅಪಾರವಾಗಿದೆ. ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಳನೆಯ ದಿನವೇ ಲಲಿತ ಸಪ್ತಮಿಯ ಶುಭ ದಿನ. ಲಲಿತಾ ದೇವಿ ಅಂದರೆ ತಾಯಿ ತ್ರಿಪುರ ಸುಂದರಿ. ಈಕೆಯ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಕೊರತೆಯಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೌದು, ಆದರೆ ನೀವು ಅದನ್ನು ಪಠಿಸಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಅದನ್ನು ಪೂರ್ಣ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಗೌರವದಿಂದ ಪಠಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ..

-------------- Hari Om -------------